Trường Hợp Bị Từ Chối Đăng Ký Hộ Kinh Doanh Từ 01/7/2025

Từ ngày 01/7/2025, việc đăng ký hộ kinh doanh sẽ chính thức được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 168/2025/NĐ-CP – thay thế các văn bản trước đây như Nghị định 01/2021/NĐ-CP. Một trong những nội dung được nhiều người quan tâm là: trong những trường hợp nào thì bị từ chối cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh?

Bài viết này sẽ làm rõ các trường hợp bị từ chối đăng ký hộ kinh doanh, điều kiện để được cấp lại hoặc tiếp tục đăng ký, và những tình trạng pháp lý liên quan đến hộ kinh doanh trong Cơ sở dữ liệu quốc gia. Đây là thông tin quan trọng đối với cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình đang chuẩn bị đăng ký hoạt động sản xuất - kinh doanh theo hình thức hộ kinh doanh cá thể.

I. Những Trường Hợp Bị Từ Chối Đăng Ký Hộ Kinh Doanh Từ Ngày 01/7/2025

Theo khoản 1 Điều 102 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã có quyền từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh nếu cá nhân hoặc hộ gia đình rơi vào một trong hai trường hợp sau đây:

1.1 Hộ kinh doanh đã vi phạm và thuộc diện bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh

Trường hợp này xảy ra khi hộ kinh doanh đã từng bị:

• Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã ra thông báo về hành vi vi phạm, có thể là vi phạm liên quan đến địa điểm, ngành nghề, kê khai không trung thực, hoặc cố tình hoạt động trái quy định.

• Ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình xử lý vi phạm hành chính.

Trong cả hai tình huống trên, nếu hộ kinh doanh chưa thực hiện đầy đủ biện pháp khắc phục hậu quả, hoặc chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận phục hồi, thì sẽ không được phép đăng ký hộ kinh doanh mới.

Ví dụ: Hộ kinh doanh A bị thu hồi giấy phép vì không nộp thuế trong 2 năm liên tiếp, bị cưỡng chế thuế nhưng không chấp hành. Khi hộ này nộp hồ sơ đăng ký mới, cơ quan cấp xã có quyền từ chối.

1.2 Hộ kinh doanh đang trong tình trạng “Không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký”

Đây là trường hợp phổ biến, được cơ quan thuế xác minh và lập biên bản về việc hộ kinh doanh không thực sự hoạt động tại địa chỉ đã kê khai trong hồ sơ đăng ký.

Tình trạng này xảy ra trong một số trường hợp như:

• Địa chỉ đăng ký là nhà thuê nhưng không còn sử dụng, hoặc đã bị người cho thuê lấy lại.

• Kê khai địa chỉ không đúng thực tế để đối phó với cơ quan quản lý.

• Hộ kinh doanh bỏ địa chỉ kinh doanh mà không thông báo thay đổi địa điểm theo quy định.

Ngay khi có xác minh từ cơ quan thuế, thông tin này sẽ được chuyển cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã, và ghi nhận vào Cơ sở dữ liệu về đăng ký hộ kinh doanh.

II. Điều Kiện Để Được Tiếp Tục Đăng Ký Hộ Kinh Doanh Sau Khi Bị Từ Chối

Căn cứ khoản 2 Điều 102 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, người bị từ chối đăng ký hộ kinh doanh vẫn có thể tiếp tục thực hiện thủ tục, nếu đáp ứng một trong các điều kiện sau:

2.1 Đã khắc phục đầy đủ hành vi vi phạm và được chấp thuận

Nếu hộ kinh doanh đã từng bị ra thông báo hoặc quyết định thu hồi giấy đăng ký, thì để được đăng ký lại, bạn cần:

• Thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả theo đúng yêu cầu của cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã;

• Có văn bản đề nghị phục hồi tình trạng pháp lý;

• Được cơ quan cấp xã xác nhận đã khắc phục và đủ điều kiện đăng ký trở lại.

2.2 Đăng ký thay đổi để làm thủ tục chấm dứt hoạt động

Nếu hộ kinh doanh cần thay đổi nội dung đăng ký nhằm mục đích chấm dứt hoạt động (ví dụ thay đổi người đại diện, địa chỉ, ngành nghề để làm thủ tục giải thể), thì cơ quan đăng ký vẫn sẽ giải quyết nếu:

• Nộp hồ sơ đăng ký thay đổi theo quy định;

• Kèm theo văn bản giải trình rõ lý do đăng ký thay đổi;

• Được cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã xem xét, chấp thuận.

2.3 Hộ kinh doanh không còn thuộc tình trạng “Không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký”

Nếu trước đây hộ bị xác minh là không hoạt động tại địa chỉ đăng ký, nhưng sau đó đã chuyển địa điểm hợp lệ và được cơ quan thuế cập nhật trạng thái mới, thì có thể tiếp tục đăng ký hoạt động bình thường.

Lưu ý: Trong mọi trường hợp, hộ kinh doanh cần có giấy tờ chứng minh việc khắc phục, thay đổi hoặc xác nhận từ các cơ quan chức năng thì mới được xem xét cấp lại Giấy chứng nhận.

III. Các Tình Trạng Pháp Lý Của Hộ Kinh Doanh Trong Cơ Sở Dữ Liệu Quốc Gia

Tại Điều 98 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, có 6 tình trạng pháp lý chính được ghi nhận và cập nhật trong Cơ sở dữ liệu về đăng ký hộ kinh doanh:

3.1 “Đang hoạt động”

Hộ kinh doanh hợp pháp, đang hoạt động bình thường, không vi phạm.

3.2 “Tạm ngừng kinh doanh”

Hộ đã nộp thông báo và được chấp thuận tạm ngừng theo đúng quy định. Trong thời gian tạm ngừng, không bị xử phạt nếu không phát sinh hoạt động.

3.3 “Bị thu hồi do cưỡng chế về quản lý thuế”

Hộ bị thu hồi giấy đăng ký theo đề nghị từ cơ quan thuế do không tuân thủ nghĩa vụ nộp thuế, trốn thuế, hoặc bị cưỡng chế hành chính.

3.4 “Không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký”

Hộ không thực tế hoạt động tại địa chỉ đã kê khai. Trạng thái này do cơ quan thuế xác minh và cung cấp cho cơ quan đăng ký kinh doanh. Đây là một lý do quan trọng dẫn đến từ chối cấp giấy đăng ký mới.

3.5 “Đang làm thủ tục chấm dứt hoạt động”

Đã nộp hồ sơ giải thể nhưng đang trong quá trình xử lý.

3.6 “Đã chấm dứt hoạt động”

Đã hoàn tất thủ tục giải thể và được ghi nhận chính thức.

 Cơ sở dữ liệu quốc gia về hộ kinh doanh là căn cứ quan trọng để xác minh tình trạng hợp lệ của chủ thể đăng ký. Mọi hộ kinh doanh nên thường xuyên kiểm tra tình trạng của mình để tránh bị ảnh hưởng khi thực hiện các thủ tục pháp lý.

IV. Kết Luận

Từ ngày 01/7/2025, quy trình đăng ký hộ kinh doanh sẽ siết chặt hơn nhằm nâng cao tính minh bạch, đảm bảo hộ kinh doanh hoạt động đúng pháp luật và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế.

Những trường hợp bị từ chối đăng ký hộ kinh doanh như đã nêu ở trên là cơ sở pháp lý rõ ràng, giúp cơ quan quản lý lọc bỏ các hộ kinh doanh “ảo”, không minh bạch, vi phạm hoặc cố tình né tránh nghĩa vụ tài chính. 

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói