Cá nhân trốn thuế bị phạt bao nhiêu tiền?

Trong bối cảnh cơ quan thuế ngày càng siết chặt quản lý, câu hỏi “cá nhân trốn thuế bị phạt bao nhiêu tiền?” được rất nhiều người quan tâm. Không chỉ doanh nghiệp mà ngay cả hộ kinh doanh, người buôn bán nhỏ lẻ hoặc người có thu nhập từ nhiều nguồn khác nhau cũng phải tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ thuế.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về mức xử phạt hành chính đối với hành vi trốn thuế, các hành vi được xem là trốn thuế, và liệu việc không nhận thanh toán qua chuyển khoản có bị truy thu thuế hay không.

1. Cá nhân trốn thuế bị phạt bao nhiêu tiền?

Theo Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi trốn thuế của cá nhân sẽ bị xử phạt theo nhiều mức, tùy vào tình tiết giảm nhẹ hoặc tăng nặng. Cụ thể:

1.1. Phạt tiền 1 lần số thuế trốn

Áp dụng cho cá nhân có tình tiết giảm nhẹ, chẳng hạn như tự giác khắc phục hậu quả hoặc vi phạm lần đầu nhưng đã chủ động khai báo với cơ quan thuế.

1.2. Phạt tiền 1,5 lần số thuế trốn

Áp dụng đối với cá nhân vi phạm nhưng không có tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ. Đây là mức xử phạt phổ biến nếu người nộp thuế cố tình không khai báo đúng nghĩa vụ.

1.3. Phạt tiền 2 lần số thuế trốn

Trường hợp này áp dụng khi cá nhân vi phạm và có một tình tiết tăng nặng, ví dụ như tái phạm hoặc cố ý che giấu hồ sơ thuế.

1.4. Phạt tiền 2,5 lần số thuế trốn

Áp dụng khi cá nhân có hai tình tiết tăng nặng, điển hình như vừa sử dụng hóa đơn giả, vừa không kê khai doanh thu thực tế.

1.5. Phạt tiền 3 lần số thuế trốn

Đây là mức phạt nặng nhất, dành cho trường hợp có từ ba tình tiết tăng nặng trở lên, thể hiện hành vi trốn thuế có tính chất nghiêm trọng và kéo dài.

1.6. Biện pháp khắc phục hậu quả

Ngoài việc bị phạt tiền, cá nhân trốn thuế còn phải:

• Nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước.

• Nộp tiền chậm nộp tính trên số tiền thuế trốn.

• Điều chỉnh lại số lỗ, số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ (nếu có).

Đáng chú ý, nếu hành vi trốn thuế đã quá thời hiệu xử phạt thì người vi phạm sẽ không bị phạt hành chính, nhưng vẫn buộc phải nộp đủ số thuế trốn cùng với tiền chậm nộp.

Lưu ý: Mức phạt trên áp dụng cho cá nhân. Nếu là tổ chức vi phạm, mức phạt sẽ gấp đôi so với cá nhân. Đối với hộ kinh doanh, hộ gia đình, mức phạt được tính như cá nhân.

2. Những hành vi nào được xem là trốn thuế?

Căn cứ Điều 143 Luật Quản lý thuế 2019, có nhiều hành vi được xác định là trốn thuế. Một số hành vi phổ biến gồm:

2.1. Không nộp hoặc nộp chậm hồ sơ thuế

Cá nhân không nộp hồ sơ đăng ký thuế, không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp sau 90 ngày kể từ ngày hết hạn, được coi là hành vi trốn thuế.

2.2. Không ghi chép doanh thu, kê khai sai số liệu

Một số cá nhân không ghi chép doanh thu vào sổ sách kế toán, hoặc kê khai thấp hơn thực tế để giảm số thuế phải nộp. Đây là hành vi vi phạm phổ biến ở hộ kinh doanh nhỏ.

2.3. Không lập hóa đơn hoặc ghi sai giá trị hóa đơn

Việc không xuất hóa đơn khi bán hàng, cung cấp dịch vụ, hoặc ghi giá trị thấp hơn so với thực tế để giảm doanh thu chịu thuế cũng được coi là trốn thuế.

2.4. Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp

Bao gồm việc sử dụng hóa đơn giả, hóa đơn khống, chứng từ không phản ánh đúng bản chất giao dịch để giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số thuế được khấu trừ, miễn, giảm.

2.5. Khai sai khi xuất nhập khẩu hàng hóa

Các trường hợp khai sai về số lượng, chủng loại, trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu; không khai bổ sung hồ sơ khi phát hiện sai sót; hoặc cố ý cấu kết để giảm thuế đều là hành vi trốn thuế.

2.6. Sử dụng hàng hóa miễn thuế sai mục đích

Ví dụ: nhập khẩu hàng hóa thuộc diện miễn thuế nhưng sau đó sử dụng để kinh doanh thay vì đúng mục đích được miễn, mà không khai báo với cơ quan thuế.

2.7. Kinh doanh trong thời gian tạm ngừng mà không khai báo

Người nộp thuế đăng ký tạm ngừng kinh doanh nhưng thực tế vẫn hoạt động mà không thông báo với cơ quan thuế, đây cũng là hành vi trốn thuế.

3. Không nhận chuyển khoản để trốn thuế có bị truy thu không?

Một vấn đề được nhiều cá nhân quan tâm là: nếu không nhận chuyển khoản, chỉ giao dịch tiền mặt để trốn thuế, có bị truy thu hay không?

Trên thực tế, việc không nhận thanh toán qua chuyển khoản không đồng nghĩa với việc né tránh được thuế. Cơ quan thuế có nhiều biện pháp kiểm tra chéo, ví dụ:

• Đối chiếu số lượng hàng hóa, dịch vụ bán ra với số liệu nhập kho.

• So sánh thông tin trên hóa đơn, hợp đồng và dữ liệu từ bên thứ ba.

• Thu thập thông tin từ ngân hàng, tổ chức tín dụng, đơn vị cung cấp dịch vụ liên quan.

Nếu phát hiện cá nhân cố tình không kê khai doanh thu hoặc kê khai thấp hơn thực tế để trốn thuế, cơ quan thuế sẽ truy thu toàn bộ số thuế thiếu, kèm theo tiền phạt và tiền chậm nộp theo quy định tại Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

Điều này có nghĩa là dù thanh toán bằng tiền mặt hay chuyển khoản, nếu hành vi trốn thuế bị phát hiện, cá nhân vẫn bị xử phạt và buộc nộp đủ thuế.

4. Kết luận

Qua phân tích trên có thể thấy, câu hỏi “cá nhân trốn thuế bị phạt bao nhiêu tiền” có câu trả lời khá rõ ràng: mức phạt dao động từ 1 lần đến 3 lần số tiền thuế trốn, tùy vào tình tiết giảm nhẹ hay tăng nặng. Ngoài ra, người vi phạm còn phải nộp đủ số thuế trốn, tiền chậm nộp và có thể bị điều chỉnh lại số lỗ, số thuế khấu trừ.

Hành vi trốn thuế không chỉ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý cho cá nhân. Do vậy, người nộp thuế cần nghiêm túc chấp hành nghĩa vụ kê khai và nộp thuế, tránh những hệ quả đáng tiếc.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.
Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói