Các trường hợp cơ sở kinh doanh không được hoàn thuế GTGT mà phải kết chuyển sang kỳ tiếp theo

Hoàn thuế GTGT là một trong những chính sách quan trọng của Nhà nước nhằm hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều được hoàn thuế ngay khi có phát sinh số thuế đầu vào chưa được khấu trừ. Trên thực tế, có những trường hợp pháp luật quy định không được hoàn thuế GTGT mà chỉ được phép kết chuyển sang kỳ sau.
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các trường hợp đó, đồng thời làm rõ điều kiện để doanh nghiệp được hưởng chính sách hoàn thuế, cũng như những điểm mới của Luật Thuế GTGT 2024.

1. Khái quát về chính sách hoàn thuế GTGT

Hoàn thuế GTGT là việc cơ quan thuế trả lại cho doanh nghiệp số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết trong kỳ tính thuế, khi đáp ứng đủ điều kiện theo luật định. Chính sách này có ý nghĩa hỗ trợ dòng tiền cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong giai đoạn đầu tư lớn, nhập khẩu máy móc, thiết bị, hoặc khi tham gia xuất khẩu hàng hóa dịch vụ.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính minh bạch và hạn chế gian lận thuế, pháp luật quy định cụ thể những trường hợp không được hoàn thuế mà chỉ được kết chuyển số thuế GTGT chưa khấu trừ sang kỳ tiếp theo. Đây là điểm cần đặc biệt lưu ý để doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch tài chính và tuân thủ đúng pháp luật.

2. Các trường hợp cơ sở kinh doanh không được hoàn thuế GTGT

Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 15 Luật Thuế GTGT 2024, doanh nghiệp sẽ không được hoàn thuế ngay mà phải kết chuyển số thuế GTGT chưa khấu trừ sang kỳ tiếp theo trong các trường hợp sau:

2.1. Không góp đủ vốn điều lệ như đã đăng ký

Nếu cơ sở kinh doanh triển khai dự án đầu tư nhưng tại thời điểm nộp hồ sơ hoàn thuế chưa góp đủ số vốn điều lệ đã đăng ký, thì sẽ không được hoàn thuế GTGT. Trường hợp này phản ánh sự chưa tuân thủ đúng quy định về vốn điều lệ – yếu tố bắt buộc đối với hoạt động của doanh nghiệp. Khi chưa góp đủ vốn, Nhà nước chưa công nhận doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ năng lực tài chính để triển khai dự án, vì vậy việc hoàn thuế sẽ bị tạm dừng và chuyển sang kỳ sau.

2.2. Dự án đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng chưa đáp ứng đủ điều kiện

Một số ngành nghề đầu tư kinh doanh thuộc danh mục ngành nghề đầu tư có điều kiện theo Luật Đầu tư, chẳng hạn như kinh doanh dịch vụ an ninh, tài chính, khai khoáng, y tế, giáo dục, vận tải... Nếu doanh nghiệp triển khai dự án thuộc nhóm này mà chưa đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, thì cũng không được hoàn thuế GTGT ngay. Việc chưa đáp ứng điều kiện có thể xuất phát từ thiếu giấy phép kinh doanh chuyên ngành, thiếu giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động hoặc chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

2.3. Không duy trì điều kiện kinh doanh trong quá trình hoạt động

Ngay cả khi đã được cấp phép và đủ điều kiện ban đầu, nhưng trong quá trình hoạt động doanh nghiệp không duy trì được các điều kiện đó, thì cũng bị xếp vào diện không được hoàn thuế GTGT. Ví dụ, một doanh nghiệp sản xuất dược phẩm nhưng không đảm bảo quy trình kiểm định chất lượng theo quy định, hoặc một doanh nghiệp khai thác khoáng sản không duy trì được giấy phép môi trường, thì sẽ không được hoàn thuế trong giai đoạn này.

Tuy nhiên, pháp luật có ngoại lệ cho những dự án vẫn trong giai đoạn đầu tư mà theo quy định chưa cần xin giấy phép hoặc chưa bắt buộc đáp ứng đủ điều kiện kinh doanh. Với các dự án đó, doanh nghiệp có thể tiếp tục được xét hoàn thuế sau khi hoàn thiện thủ tục.

2.4. Dự án đầu tư khai thác tài nguyên, khoáng sản

Một nhóm trường hợp đặc biệt được nêu rõ tại Luật Thuế GTGT 2024 là các dự án đầu tư khai thác tài nguyên, khoáng sản, trừ trường hợp tìm kiếm, thăm dò và phát triển mỏ dầu khí. Các dự án khai thác tài nguyên khoáng sản thường tiềm ẩn rủi ro về môi trường, đồng thời Nhà nước cũng áp dụng cơ chế quản lý thuế chặt chẽ để tránh thất thu. Do đó, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này chỉ được phép kết chuyển số thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ sang kỳ sau mà không được hoàn ngay.

Ngoài ra, các dự án sản xuất sản phẩm từ tài nguyên, khoáng sản khai thác sau khi đã qua chế biến thành sản phẩm khác theo quy định tại khoản 23 Điều 5 Luật Thuế GTGT 2024 cũng thuộc diện này.

3. Điều kiện để cơ sở kinh doanh được hoàn thuế GTGT

Để được xét hoàn thuế GTGT, doanh nghiệp phải tuân thủ đầy đủ các điều kiện sau theo khoản 9 Điều 15 Luật Thuế GTGT 2024:

Thứ nhất, doanh nghiệp phải nộp thuế theo phương pháp khấu trừ và thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Điều này bao gồm việc lập và lưu giữ sổ sách kế toán đúng quy định, đồng thời có tài khoản ngân hàng đăng ký theo mã số thuế của doanh nghiệp.

Thứ hai, doanh nghiệp phải đảm bảo quy định về khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Các hóa đơn, chứng từ đầu vào được sử dụng làm căn cứ hoàn thuế phải hợp pháp, hợp lệ, không phát sinh từ các hành vi gian lận hoặc bị cấm bởi pháp luật.

Thứ ba, người bán hàng hóa, dịch vụ cho doanh nghiệp đã thực hiện kê khai và nộp thuế GTGT theo quy định. Đây là yếu tố quan trọng để tránh tình trạng mua bán hóa đơn khống hoặc gian lận hoàn thuế.

Như vậy, chỉ khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện này, doanh nghiệp mới được hoàn thuế GTGT. Nếu thiếu một trong các điều kiện, số thuế đầu vào chưa khấu trừ sẽ chỉ được phép kết chuyển sang kỳ sau.

4. Điểm mới của Luật Thuế GTGT 2024: Bổ sung đối tượng áp dụng thuế suất 0%

Bên cạnh việc quy định chặt chẽ hơn về các trường hợp không được hoàn thuế GTGT, Luật Thuế GTGT 2024 còn mở rộng đối tượng được áp dụng thuế suất 0%. Cụ thể, có thêm 4 nhóm đối tượng được hưởng chính sách này.

Việc bổ sung thuế suất 0% không chỉ khuyến khích xuất khẩu, thúc đẩy thương mại quốc tế, mà còn tạo điều kiện để một số lĩnh vực ưu tiên được giảm gánh nặng thuế, qua đó hỗ trợ doanh nghiệp tăng tính cạnh tranh. Đây là một trong những điểm mới đáng chú ý mà các doanh nghiệp cần cập nhật để có kế hoạch kinh doanh và chiến lược thuế phù hợp.

5. Kết luận

Có thể thấy, hoàn thuế GTGT là một chính sách quan trọng, nhưng không phải lúc nào doanh nghiệp cũng được hưởng ngay. Các trường hợp như không góp đủ vốn điều lệ, kinh doanh ngành nghề có điều kiện nhưng chưa đáp ứng yêu cầu, không duy trì điều kiện trong quá trình hoạt động, hay hoạt động trong lĩnh vực khai thác tài nguyên khoáng sản đều sẽ bị tạm dừng hoàn thuế và chỉ được kết chuyển số thuế đầu vào chưa khấu trừ sang kỳ tiếp theo.

Doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý tuân thủ đầy đủ quy định về góp vốn, giấy phép, duy trì điều kiện kinh doanh cũng như chế độ kế toán, hóa đơn để không bỏ lỡ quyền lợi chính đáng. Đồng thời, việc cập nhật những điểm mới của Luật Thuế GTGT 2024 sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong quản lý thuế, đảm bảo hoạt động ổn định và bền vững.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.
Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói