Lưu Ý Quan Trọng Về Trốn Đóng, Chậm Đóng BHXH Từ Ngày 01/7/2025

Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, mang đến hàng loạt thay đổi lớn trong chính sách quản lý và thực hiện bảo hiểm bắt buộc cho người lao động. Trong đó, trốn đóng và chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT sẽ bị siết chặt hơn bao giờ hết, kèm theo các biện pháp chế tài mạnh tay.

Với tư cách là người sử dụng lao động, nếu bạn không kịp thời cập nhật và điều chỉnh, hậu quả có thể là mất tiền, mất uy tín hoặc thậm chí bị xử lý hình sự. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ các hành vi vi phạm, mức xử phạt, biện pháp phòng tránh. Theo dõi ngay!

I. Luật BHXH mới: Cảnh báo mạnh mẽ về trốn đóng, chậm đóng BHXH

Luật BHXH 2024 được Quốc hội thông qua nhằm nâng cao tính tuân thủ, bảo vệ quyền lợi người lao động và tăng hiệu quả quản lý quỹ bảo hiểm. Theo Công văn số 144/BHXH-QLT&PTNTG năm 2025, những hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH sẽ bị xử lý với mức độ nghiêm khắc hơn, tránh tình trạng doanh nghiệp lợi dụng lỗ hổng pháp luật như trước đây.

Thực tế, trong giai đoạn vừa qua, nhiều doanh nghiệp đã “lách luật” bằng cách:

Không đăng ký lao động tham gia BHXH.
Khai thấp mức lương để giảm nghĩa vụ đóng.
Trì hoãn nộp tiền BHXH đến nhiều tháng, thậm chí vài năm.

Những hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi khám chữa bệnh, nghỉ thai sản, ốm đau, hưu trí của người lao động.

II. Các hành vi cụ thể bị coi là vi phạm từ 01/7/2025

1. Các hành vi chậm đóng BHXH, BHTN

Theo Điều 38 Luật BHXH 2024, các hành vi sau đây được xác định là chậm đóng BHXH:

Không đóng hoặc đóng thiếu tiền bảo hiểm sau thời điểm đóng chậm nhất theo quy định.
Không đăng ký hoặc đăng ký thiếu lao động tham gia BHXH bắt buộc trong thời hạn 60 ngày.
Không cập nhật đúng số người cần tham gia bảo hiểm thất nghiệp trong thời hạn quy định.

Lưu ý: Dù không cố ý trốn đóng nhưng doanh nghiệp vẫn bị coi là vi phạm và phải nộp phạt kèm lãi suất chậm đóng.

2. Các hành vi trốn đóng BHXH, BHTN

Cũng tại Điều 38, luật quy định rõ các hành vi trốn đóng như sau:

Sau 60 ngày mà không đăng ký đầy đủ người lao động cần tham gia BHXH, BHTN.
Kê khai lương đóng BHXH thấp hơn thực tế (một trong các chiêu “né” phổ biến hiện nay).
Không đóng đầy đủ tiền BHXH, BHTN sau khi đã bị cơ quan bảo hiểm đôn đốc.
Cố tình trì hoãn nộp hồ sơ, kéo dài quá thời hạn dù đủ điều kiện.

Đặc biệt: Hành vi trốn đóng có thể bị xử lý hình sự theo Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017 nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

III. Biện pháp xử lý nghiêm khắc từ 01/7/2025: Không còn vùng xám cho doanh nghiệp

Luật BHXH 2024 quy định rõ tại Điều 40 và 41 về các chế tài áp dụng cho hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, bao gồm:

1. Xử lý về tài chính

Truy thu toàn bộ số tiền còn thiếu.
Nộp lãi chậm đóng với mức 0,03%/ngày (tức gần 1%/tháng) – một con số đáng kể nếu doanh nghiệp nợ BHXH số tiền lớn.
Với BHYT, nếu không đóng đúng hạn: nộp lãi bằng 200% mức lãi suất liên ngân hàng.

2. Biện pháp hành chính

Xử phạt vi phạm hành chính, có thể lên đến trăm triệu đồng.
Không được xét danh hiệu thi đua, không cấp giấy phép mới, không hưởng ưu đãi đầu tư từ Nhà nước.

3. Truy cứu hình sự (với hành vi trốn đóng)

Theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự, người đứng đầu doanh nghiệp có thể bị:

Phạt tiền từ 50 – 200 triệu đồng.
Phạt tù đến 7 năm nếu vi phạm có tổ chức, gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nhiều lao động.

IV. Doanh nghiệp nên làm gì để tránh vi phạm?

Thực thi đầy đủ nghĩa vụ BHXH là cách tốt nhất để bảo vệ uy tín và tránh rủi ro pháp lý. Dưới đây là một số giải pháp thực tế dành cho doanh nghiệp:

1. Rà soát toàn bộ hồ sơ lao động

Kiểm tra hợp đồng lao động, mức lương thực tế, số lao động hiện có.
Đăng ký kịp thời cho lao động mới, báo tăng giảm đúng thời hạn.

2. Tính đúng và đủ tiền đóng BHXH

Tránh tình trạng khai lương đóng thấp hơn thực tế – vừa vi phạm, vừa ảnh hưởng đến quyền lợi lâu dài của lao động.
Sử dụng phần mềm kế toán – nhân sự tích hợp BHXH để hạn chế sai sót.

3. Thường xuyên cập nhật quy định pháp luật mới

Cử cán bộ nhân sự tham gia tập huấn của BHXH địa phương.
Đăng ký nhận bản tin chính sách BHXH hoặc theo dõi thông tin trên website chính thức của BHXH Việt Nam.

4. Thiết lập quỹ dự phòng đóng BHXH

Dự trù ngân sách để đảm bảo không bị gián đoạn trong việc đóng BHXH đúng hạn – đặc biệt với doanh nghiệp có biến động dòng tiền.

V. Cập nhật quan trọng: Thay đổi thời hạn báo tăng BHXH từ ngày 01/7/2025

Theo Điều 28 Luật BHXH 2024 sửa đổi:

Trước đây: Báo tăng trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký HĐLĐ.
Mới: 30 ngày kể từ ngày người lao động chính thức thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc (tức từ ngày thực tế bắt đầu làm việc).
Việc cập nhật quy định này giúp doanh nghiệp có thêm thời gian linh hoạt xử lý hồ sơ, nhưng vẫn phải đảm bảo không để chậm hơn 30 ngày kể từ ngày người lao động thuộc diện tham gia BHXH.

VI. Câu hỏi thường gặp

Trốn đóng BHXH có bị truy thu sau khi doanh nghiệp ngừng hoạt động không?

Có. Cơ quan BHXH có thể truy thu số tiền thiếu cùng lãi suất, kể cả khi doanh nghiệp đã giải thể, thông qua các biện pháp trích tài khoản, xử lý tài sản, hoặc yêu cầu giám đốc liên đới trách nhiệm.

Chậm đóng 1 tháng có bị phạt không?

Có. Từ ngày 01/7/2025, chỉ cần chậm quá thời hạn quy định, doanh nghiệp đã phải chịu phạt lãi suất 0,03%/ngày. Cộng dồn 30 ngày, tương đương gần 1%/tháng.

VII. Kết luận

Luật BHXH 2024 không chỉ là bước tiến về mặt pháp lý mà còn là đòn bẩy buộc doanh nghiệp phải minh bạch, chuyên nghiệp hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ với người lao động. Việc trốn đóng, chậm đóng BHXH từ 01/7/2025 sẽ không còn là “vi phạm nhẹ”, mà có thể gây hậu quả pháp lý nghiêm trọng, cả về kinh tế lẫn hình sự.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói