Hợp đồng lao động đủ 1 tháng trở lên phải tham gia BHXH bắt buộc từ 01/7/2025

Từ ngày 01/7/2025, một trong những quy định nổi bật và ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu người lao động và doanh nghiệp trên cả nước chính là: Người lao động làm việc theo hợp đồng đủ từ 1 tháng trở lên phải tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024.

Quy định mới này không chỉ mở rộng phạm vi áp dụng BHXH bắt buộc mà còn siết chặt trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với nghĩa vụ đóng bảo hiểm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các trường hợp áp dụng, xử phạt nếu vi phạm, cũng như những ngoại lệ không phải tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 01/7/2025.

1. Hợp đồng lao động đủ 1 tháng trở lên phải tham gia BHXH bắt buộc từ 01/7/2025

Căn cứ pháp lý:

Khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025) quy định rõ:

“Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.”

Ý nghĩa của quy định:

Từ ngày 01/7/2025, bất kỳ người lao động nào làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng trở lên, kể cả hợp đồng có tên gọi khác (ví dụ: hợp đồng cộng tác viên, hợp đồng làm việc khoán,...), nếu có đầy đủ yếu tố:

• Có trả công hoặc tiền lương

• Có sự quản lý, điều hành, giám sát của bên sử dụng lao động
  → đều thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

So sánh với quy định trước ngày 01/7/2025:

2. Chậm đóng BHXH bắt buộc từ 01/7/2025 sẽ bị xử lý nghiêm

Việc doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng hoặc không tham gia BHXH đúng quy định không còn là hành vi có thể "nhắm mắt làm ngơ". Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định cụ thể các biện pháp xử lý hành vi vi phạm tại Điều 40 như sau:

Các biện pháp xử lý:

• Buộc đóng đủ số tiền chậm đóng
• Buộc nộp số tiền lãi bằng 0,03%/ngày trên số tiền chậm đóng và số ngày chậm đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm thất nghiệp
• Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định pháp luật
• Không xem xét thi đua – khen thưởng đối với tổ chức sử dụng lao động

Minh họa:

Nếu doanh nghiệp chậm đóng 100 triệu đồng BHXH trong 30 ngày, sẽ phải nộp thêm:

Lãi phạt = 100.000.000 x 0,03% x 30 ngày = 900.000 đồng

Tổng số tiền phải nộp là 100.900.000 đồng

3. 03 trường hợp không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 01/7/2025

Mặc dù quy định mới mở rộng phạm vi tham gia BHXH bắt buộc, nhưng cũng có 03 nhóm đối tượng được loại trừ, theo Khoản 7 Điều 2 Luật BHXH 2024:

Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hoặc trợ cấp hằng tháng

• Bao gồm: người đang hưởng lương hưu (hưu trí), trợ cấp mất sức lao động, trợ cấp tai nạn lao động hằng tháng,...

• Đây là nhóm đã hết nghĩa vụ đóng BHXH nên không thuộc đối tượng tham gia bắt buộc.

Người giúp việc gia đình

• Lao động giúp việc không bị bắt buộc tham gia BHXH do đặc thù công việc mang tính phi chính thức, không ổn định và không có sự quản lý giám sát thường xuyên như trong doanh nghiệp.

Một số chức danh quản lý không hưởng lương đã đủ tuổi nghỉ hưu

• Bao gồm:

  • Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.

  • Thành viên HĐQT, Tổng giám đốc, Giám đốc, Kiểm soát viên không hưởng lương.

• Trường hợp các đối tượng này đã đủ tuổi nghỉ hưu, sẽ không phải tham gia BHXH bắt buộc, trừ khi thời gian đóng BHXH còn thiếu tối đa 6 tháng.

Tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường năm 2025:

• Lao động nam: 61 tuổi 3 tháng

• Lao động nữ: 56 tuổi 8 tháng

4. Doanh nghiệp và người lao động cần làm gì từ 01/7/2025?

Để tuân thủ đúng quy định và tránh bị xử phạt, các doanh nghiệp và người lao động cần lưu ý:

Đối với người sử dụng lao động:

• Rà soát lại toàn bộ hợp đồng lao động hiện tại, đặc biệt là những hợp đồng từ 1 tháng trở lên để đăng ký tham gia BHXH bắt buộc đúng thời hạn.

• Không dùng "tên gọi hợp đồng khác" để né tránh nghĩa vụ đóng bảo hiểm.

• Cập nhật phần mềm kế toán – nhân sự, đảm bảo hồ sơ BHXH điện tử khớp đúng.

Đối với người lao động:

• Chủ động kiểm tra việc tham gia BHXH qua ứng dụng VssID hoặc cơ quan BHXH.

• Yêu cầu doanh nghiệp trích nộp đầy đủ BHXH, nếu đang làm việc hợp pháp theo hợp đồng từ 1 tháng trở lên.

• Ghi nhớ: Tham gia BHXH là quyền lợi chính đáng để được bảo vệ khi ốm đau, thai sản, tai nạn, thất nghiệp và về hưu.

5. Tác động tích cực từ quy định mới của Luật BHXH 2024

Việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ hợp đồng 3 tháng thành 1 tháng không chỉ là việc siết chặt trách nhiệm doanh nghiệp, mà còn mang lại nhiều lợi ích cho người lao động và xã hội:

Đảm bảo quyền lợi an sinh cho nhiều người hơn

• Người lao động làm việc ngắn hạn, theo mùa vụ, công việc tạm thời,... giờ đây được tiếp cận đầy đủ các quyền lợi từ BHXH.

Góp phần giảm thiểu lao động phi chính thức

• Khuyến khích ký hợp đồng lao động đúng chuẩn, đảm bảo chế độ và giảm tình trạng trốn tránh đóng BHXH.

Tăng nguồn thu, tăng độ bền vững cho quỹ BHXH quốc gia

• Mở rộng đối tượng tham gia là một trong những giải pháp dài hạn nhằm giảm áp lực tài chính cho quỹ hưu trí, đảm bảo khả năng chi trả trong tương lai.

Tổng kết

Từ ngày 01/7/2025, người lao động ký hợp đồng lao động từ 01 tháng trở lên chính thức thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Đây là điểm thay đổi lớn mà cả doanh nghiệp và người lao động cần chủ động cập nhật và thực hiện nghiêm túc để tránh bị xử phạt và đảm bảo quyền lợi lâu dài.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói