05 Điểm Cần Lưu Ý Tại Nghị Định 117/2025 Về Thuế Đối Với Hộ, Cá Nhân Kinh Doanh Online

Ngày 09/6/2025, Chính phủ chính thức ban hành Nghị định số 117/2025/NĐ-CP, quy định về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử và nền tảng số của hộ, cá nhân. Nghị định này sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, và là văn bản pháp lý đầu tiên hướng dẫn chi tiết và toàn diện về nghĩa vụ thuế trong lĩnh vực kinh doanh online – vốn đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam.

Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp và phân tích chi tiết 05 điểm đáng lưu ý nhất của Nghị định này, dành cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT, bao gồm cả người bán hàng nhỏ lẻ, tiểu thương trên mạng xã hội, người livestream bán hàng, hay chủ shop trên Shopee, TikTok Shop, Lazada, Tiki...

1. Sàn TMĐT có chức năng thanh toán chính thức phải khai, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân

1.1. Ai là người chịu trách nhiệm khấu trừ thuế?

Theo quy định tại Điều 4 Nghị định 117/2025/NĐ-CP, tổ chức quản lý nền tảng thương mại điện tử trong và ngoài nước (bao gồm cả doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp xuyên biên giới như Amazon, Alibaba,...) nếu có chức năng thanh toán, thì bắt buộc phải thực hiện khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho người bán hàng (là hộ gia đình hoặc cá nhân).

Tổ chức có trách nhiệm bao gồm:

• Chủ sở hữu trực tiếp nền tảng TMĐT.

• Người được ủy quyền quản lý nền tảng TMĐT.

1.2. Các loại thuế cần khấu trừ

Tổ chức sàn TMĐT sẽ khấu trừ và nộp thay hai loại thuế chính:

• Thuế giá trị gia tăng (GTGT): với mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ có phát sinh doanh thu tại Việt Nam.

• Thuế thu nhập cá nhân (TNCN):

  • Đối với cá nhân cư trú: cho giao dịch phát sinh doanh thu cả trong nước và nước ngoài.

  • Đối với cá nhân không cư trú: cho giao dịch phát sinh doanh thu trong nước.

1.3. Cá nhân không cần kê khai lại nếu đã bị khấu trừ

Hộ, cá nhân nếu đã được sàn TMĐT khấu trừ và nộp thuế thay, thì không cần phải kê khai, nộp thuế lại đối với phần thu nhập đã bị khấu trừ đó. Đây là điểm rút gọn thủ tục hành chính và giúp người kinh doanh nhỏ lẻ giảm bớt gánh nặng giấy tờ.

2. Sàn TMĐT phải khấu trừ thuế ngay tại thời điểm xác nhận thanh toán

2.1. Thời điểm khấu trừ thuế là khi nào?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định 117/2025/NĐ-CP, thời điểm khấu trừ thuế được xác định ngay khi sàn TMĐT xác nhận giao dịch thành công và chấp nhận thanh toán cho hộ, cá nhân kinh doanh.

Tức là: Khi người mua hoàn tất giao dịch và tiền thanh toán được chuyển về sàn, lúc đó hệ thống sàn TMĐT sẽ tự động trích phần thuế theo tỷ lệ quy định, sau đó chuyển phần còn lại cho người bán.

2.2. Ý nghĩa của quy định này

Việc ấn định rõ thời điểm khấu trừ thuế giúp đảm bảo nghĩa vụ thuế được thực hiện ngay tức thì, tránh thất thoát cho ngân sách nhà nước và hạn chế tình trạng chậm kê khai, chây ỳ thuế từ phía cá nhân kinh doanh.

Ngoài ra, điều này cũng gia tăng tính minh bạch trong thanh toán và giúp người bán biết trước số tiền thực nhận sau thuế.

3. Tỷ lệ phần trăm thuế bị khấu trừ trên mỗi giao dịch là bao nhiêu?

3.1. Mức thuế GTGT và TNCN cụ thể theo loại hình kinh doanh

Theo khoản 2 Điều 5 Nghị định 117/2025/NĐ-CP, thuế GTGT và TNCN được tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu từng giao dịch, như sau:

Thuế GTGT (áp dụng chung cho hộ, cá nhân):

• Bán hàng hóa: 1%

• Cung cấp dịch vụ: 5%

• Vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa: 3%

Thuế TNCN:

• Đối với cá nhân cư trú:

  • Hàng hóa: 0,5%

  • Dịch vụ: 2%

  • Vận tải, dịch vụ có hàng hóa: 1,5%

• Đối với cá nhân không cư trú:

  • Hàng hóa: 1%

  • Dịch vụ: 5%

  • Vận tải, dịch vụ có hàng hóa: 2%

Ví dụ: Một cá nhân cư trú bán sản phẩm là quần áo (hàng hóa) trị giá 1 triệu đồng trên sàn TMĐT. Tổng thuế bị khấu trừ sẽ là:

• GTGT: 1% x 1.000.000 = 10.000 đồng

• TNCN: 0,5% x 1.000.000 = 5.000 đồng
  → Tổng thuế bị khấu trừ = 15.000 đồng

3.2. Nếu không phân biệt được loại hình hàng hóa/dịch vụ?

Trường hợp sàn TMĐT không xác định được rõ giao dịch là hàng hóa hay dịch vụ (hoặc không phân loại được), thì sẽ áp dụng mức thuế cao nhất trong nhóm để đảm bảo tính an toàn về nghĩa vụ thuế.

Đây là điểm mà người bán cần lưu ý để khai báo thông tin sản phẩm rõ ràng, giúp tránh bị áp dụng mức thuế bất lợi.

4. Hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn không có chức năng thanh toán phải tự kê khai, nộp thuế

4.1. Ai phải tự kê khai, nộp thuế?

Theo Điều 8 và 9 Nghị định 117/2025/NĐ-CP, nếu hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng không có chức năng thanh toán (ví dụ các group Facebook, Zalo, kênh livestream trên mạng xã hội, website bán hàng riêng…), thì người bán phải tự kê khai và nộp thuế.

Điều này áp dụng cho cả:

• Cá nhân cư trú và không cư trú

• Hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ

4.2. Tỷ lệ thuế được áp dụng

Mức thuế tính theo tỷ lệ % trên doanh thu, tương tự như các trường hợp sàn khấu trừ. Tuy nhiên, do không có đơn vị trung gian thực hiện, người bán phải tự xác định doanh thu, tính toán thuế và kê khai nộp đúng thời hạn theo quy định của cơ quan thuế.

4.3. Rủi ro nếu không kê khai

Nếu không chủ động kê khai, nộp thuế, cá nhân có thể bị:

• Phạt hành chính từ 2 triệu đến 25 triệu đồng tùy mức độ vi phạm (theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP).

• Bị truy thu thuế, cộng lãi chậm nộp và xử phạt bổ sung.

• Bị đánh giá xếp loại rủi ro cao, ảnh hưởng đến việc đăng ký kinh doanh hoặc tiếp cận tài chính.

5. Hộ, cá nhân phải có nghĩa vụ cung cấp thông tin cho sàn TMĐT và cơ quan thuế

5.1. Những thông tin nào phải cung cấp?

Theo khoản 2 và 3 Điều 11 Nghị định 117/2025/NĐ-CP, cá nhân có hoạt động bán hàng online cần cung cấp đầy đủ các thông tin sau:

• Mã số thuế, hoặc số định danh cá nhân (đối với công dân Việt Nam).

• Số hộ chiếu hoặc thông tin định danh do nước ngoài cấp (đối với người nước ngoài).

• Thông tin về địa chỉ, lĩnh vực kinh doanh, sản phẩm cung cấp.

• Thông tin, tài liệu liên quan đến nghĩa vụ thuế (doanh thu, chứng từ, giao dịch…).

5.2. Ai là nơi tiếp nhận thông tin?

Thông tin này phải được cung cấp cho:

• Tổ chức quản lý nền tảng TMĐT (nơi cá nhân thực hiện giao dịch).

• Cơ quan thuế khi có yêu cầu kiểm tra, xác minh.

5.3. Trách nhiệm pháp lý nếu không cung cấp hoặc khai sai

Nếu cá nhân khai sai, khai thiếu hoặc không cung cấp thông tin theo yêu cầu, thì có thể bị xử lý:

• Phạt hành chính theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

• Truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp gian lận thuế nghiêm trọng.

Tạm dừng giao dịch, khóa tài khoản tại sàn TMĐT nếu vi phạm nhiều lần.