Cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại chi tiết!

Một trong những yếu tố quan trọng trong việc kê khai và lập báo cáo tài chính không thể không nhắc tới là thuế thu nhập hoãn lại.

1. Khái Niệm Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Hoãn Lại

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) hoãn lại là khoản thuế phát sinh do sự chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận chịu thuế trong một kỳ kế toán nhất định. Sự chênh lệch này có thể làm phát sinh nghĩa vụ thuế trong tương lai hoặc tạo ra một khoản hoàn thuế mà doanh nghiệp có thể nhận được trong các kỳ kế toán tiếp theo.

Thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại xuất hiện khi:

• Giá trị ghi sổ kế toán của tài sản hoặc nợ phải trả khác với cơ sở tính thuế của chúng.

• Doanh nghiệp có các khoản lỗ tính thuế chưa được sử dụng hết và được chuyển sang các năm tiếp theo.

• Các ưu đãi thuế chưa sử dụng được ghi nhận và chuyển sang kỳ sau.

2. Đặc Điểm Của Thuế TNDN Hoãn Lại

Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17 (VAS 17) ban hành theo Quyết định 12/2005/QĐ-BTC, thuế TNDN hoãn lại gồm:

• Thuế thu nhập hoãn lại phải trả: Phát sinh khi doanh nghiệp có chi phí kế toán cao hơn so với thuế, dẫn đến giảm thuế phải nộp trong kỳ hiện tại nhưng sẽ phải nộp nhiều hơn trong tương lai.

• Thuế thu nhập hoãn lại phải thu: Xuất hiện khi doanh nghiệp ghi nhận thu nhập sớm hơn thời điểm thu nhập đó chịu thuế, làm tăng thuế phải nộp trong kỳ hiện tại nhưng sẽ được hoàn lại sau này.

>>> Xem thêm: Khi nào cơ quan thuế kiểm tra và quyết toán thuế tại doanh nghiệp?​

3. Vai Trò Của Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Hoãn Lại

Thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại thể hiện sự chênh lệch tạm thời giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận tính thuế, tác động trực tiếp đến các chỉ tiêu tài chính quan trọng. Do đó, vai trò của thuế TNDN hoãn lại được thể hiện cụ thể như sau:

• Đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính: Phản ánh đúng tình trạng tài chính của doanh nghiệp.

• Quản lý dòng tiền hiệu quả: Giúp doanh nghiệp lên kế hoạch tài chính hợp lý.

• Giảm rủi ro pháp lý: Hạn chế sai phạm trong kiểm toán thuế.

• Tăng cường minh bạch và uy tín: Tạo lòng tin với nhà đầu tư, đối tác.

4. Cách Tính Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Hoãn Lại

4.1. Công Thức Tổng Quát

Công thức tính = Chênh lệch tạm thời được khấu trừ x Thuế suất thuế TNDN hiện hành.

4.2. Các Tình Huống Chênh Lệch Tạm Thời

• Chênh lệch tạm thời chịu thuế: Khi giá trị ghi sổ tài sản cao hơn cơ sở tính thuế của tài sản đó.

• Chênh lệch tạm thời được khấu trừ: Khi giá trị ghi sổ tài sản thấp hơn cơ sở tính thuế.

• Chênh lệch tạm thời về thời gian: Khi thu nhập hoặc chi phí được ghi nhận vào kỳ kế toán khác với thời điểm tính thuế.

Ví dụ: Nếu doanh nghiệp có chênh lệch tạm thời chịu thuế là 1 tỷ đồng, thuế suất TNDN là 20%, thì thuế TNDN hoãn lại phải trả là: 1 tỷ × 20% = 200 triệu đồng.

5. Cách Hạch Toán Thuế TNDN Hoãn Lại

5.1. Phát Sinh Từ Các Giao Dịch Được Ghi Nhận Vào Chi Phí Thuế TNDN Hoãn Lại

• Ghi tăng tài sản thuế thu nhập hoãn lại nếu phát sinh trong kỳ lớn hơn số được hoàn nhập, hạch toán như sau:
  • Nợ TK 243: Tài sản thuế thu nhập hoãn lại
  • Có TK 8212: Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại
• Ghi giảm tài sản thuế thu nhập hoãn lại khi phát sinh trong kỳ nhỏ hơn số được hoàn nhập, hạch toán như sau:
  • Nợ TK 8212: Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại
  • Có TK 243: Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

Giả sử doanh nghiệp có chênh lệch tạm thời được khấu trừ trong kỳ là 50 triệu đồng và hoàn nhập từ kỳ trước là 70 triệu đồng. Thuế suất thu nhập doanh nghiệp là 20%.

• Ghi tăng tài sản thuế thu nhập hoãn lại: Chênh lệch tạm thời 50 triệu đồng × 20% = 10 triệu đồng
  • Nợ TK 243: 10.000.000
  • Có TK 8212: 10.000.000
• Ghi giảm tài sản thuế thu nhập hoãn lại: Hoàn nhập 70 triệu đồng × 20% = 14 triệu đồng
  • Nợ TK 8212: 14.000.000
  • Có TK 243: 14.000.000

5.2. Hồi Tố Hoặc Điều Chỉnh Sai Sót Trọng Yếu

• Ghi tăng tài sản thuế thu nhập hoãn lại
  • Nợ TK 243: Tài sản thuế thu nhập hoãn lại
  • Có TK 4211: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước
• Ghi giảm tài sản thuế thu nhập hoãn lại
  • Nợ TK 4211: Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối năm trước
  • Có TK 243: Tài sản thuế thu nhập hoãn lại

Ví dụ: Doanh nghiệp phát hiện sai sót trong việc tính toán thuế thu nhập hoãn lại của năm trước và cần điều chỉnh lại.

• Doanh nghiệp phát hiện cần tăng tài sản thuế thu nhập hoãn lại 15 triệu đồng từ lợi nhuận chưa phân phối của năm trước.
  • Nợ TK 243: 15.000.000
  • Có TK 4211: 15.000.000
• Điều chỉnh giảm tài sản thuế thu nhập hoãn lại 10 triệu đồng của lợi nhuận chưa phân phối của năm trước.
  Hạch toán:
  • Nợ TK 4211: 10.000.000
  • Có TK 243: 10.000.000

6. Kết Luận

Việc tính toán và hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại là một bước quan trọng giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật, tối ưu hóa nghĩa vụ thuế và quản lý tài chính hiệu quả. Doanh nghiệp cần thực hiện đúng quy trình để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong báo cáo tài chính.
Nếu doanh nghiệp của bạn gặp khó khăn trong việc lập hóa đơn và tuân thủ các quy định về thuế, Hãy liên hệ ngay dịch vụ kế toán của  Viện Kế Toán- Công ty cung cấp dịch vụ kế toán toàn quốc qua HOTLINE: 0916.636.419 để được hỗ trợ