Khi nào cơ quan thuế kiểm tra và quyết toán thuế tại doanh nghiệp?

I. Quyết toán thuế là gì?

Quyết toán thuế là quá trình cơ quan thuế tiến hành kiểm tra, rà soát hồ sơ khai thuế, sổ sách kế toán, chứng từ hóa đơn và các báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Mục đích nhằm:

• Đánh giá sự tuân thủ của doanh nghiệp đối với các quy định pháp luật về thuế.
• Phát hiện và hướng dẫn doanh nghiệp khắc phục các sai phạm (nếu có).
• Đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong nghĩa vụ thuế, tránh tình trạng thất thu thuế cho Nhà nước.

Quyết toán thuế không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để doanh nghiệp kiểm tra lại các hoạt động tài chính và hồ sơ pháp lý của mình.

II. Khi nào cơ quan thuế kiểm tra, quyết toán tại doanh nghiệp?

Theo Quyết định số 970/QĐ-TCT ngày 14/07/2023, cơ quan thuế tiến hành kiểm tra trong các trường hợp sau:

1. Kiểm tra hồ sơ khai thuế:

Cơ quan thuế sẽ rà soát các hồ sơ khai thuế định kỳ mà doanh nghiệp nộp, bao gồm:

• Tờ khai thuế giá trị gia tăng (GTGT).
• Tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).
• Tờ khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
• Báo cáo sử dụng hóa đơn.

2. Kiểm tra khi phát hiện dấu hiệu vi phạm:

Khi cơ quan thuế nhận thấy có dấu hiệu bất thường hoặc vi phạm pháp luật trong hồ sơ, báo cáo thuế, hoặc qua tố cáo, sẽ tiến hành kiểm tra đột xuất.

3. Kiểm tra khi doanh nghiệp hoàn thuế:

Nếu doanh nghiệp yêu cầu hoàn thuế, đặc biệt là thuế GTGT, cơ quan thuế sẽ kiểm tra để xác minh tính chính xác trước khi giải quyết hoàn thuế.

4. Kiểm tra theo kế hoạch hoặc chuyên đề:

• Doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế sẽ được ưu tiên kiểm tra.
• Các doanh nghiệp chưa được kiểm tra trong vòng 5 năm hoặc nằm trong các chuyên đề do cơ quan thuế đặt ra.

5. Kiểm tra khi có kiến nghị từ các cơ quan khác:

Cơ quan thuế thực hiện kiểm tra theo đề nghị của kiểm toán nhà nước, thanh tra nhà nước, hoặc các cơ quan nhà nước khác.

6. Kiểm tra trong các trường hợp đặc biệt:

• Doanh nghiệp thực hiện các thay đổi lớn như chia, tách, sáp nhập, chuyển đổi loại hình.
• Giải thể, chấm dứt hoạt động kinh doanh, hoặc thay đổi địa điểm dẫn đến thay đổi cơ quan thuế quản lý.

7. Kiểm tra đột xuất:

• Khi có đơn tố cáo về vi phạm thuế của doanh nghiệp.
• Theo chỉ đạo từ Thủ trưởng cơ quan thuế hoặc các cấp trên.
• Khi người nộp thuế tự đề nghị kiểm tra, chẳng hạn trong quá trình giải thể hoặc thay đổi loại hình.

Lưu ý:
Không phải mọi doanh nghiệp đều được cơ quan thuế kiểm tra sau 5 năm. Thời gian kiểm tra phụ thuộc vào mức độ rủi ro và các yếu tố cụ thể của từng doanh nghiệp.

III. Cơ quan thuế kiểm tra những gì khi quyết toán tại doanh nghiệp?

Khi tiến hành quyết toán thuế, cơ quan thuế sẽ tập trung vào các nội dung chính sau:

1. Hồ sơ khai thuế:

Kiểm tra toàn bộ các tờ khai thuế đã nộp:

• Thuế GTGT, TNDN, TNCN.
• Các loại thuế khác tùy vào lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp.

2. Chứng từ và hóa đơn:

• Đối chiếu tính hợp lệ, hợp pháp của chứng từ, hóa đơn đầu vào và đầu ra.
• Kiểm tra việc lập và sử dụng hóa đơn có đúng theo quy định pháp luật hay không.

3. Sổ sách kế toán:

• Xem xét các sổ kế toán như: Sổ nhật ký chung, sổ cái các tài khoản, sổ chi tiết công nợ, nhập xuất tồn kho…
• Đảm bảo số liệu khớp với báo cáo thuế và các tờ khai.

4. Báo cáo tài chính:

• Kiểm tra báo cáo tài chính có phản ánh đúng tình hình kinh doanh, lãi lỗ không.
• Đối chiếu các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính với sổ kế toán.

5. Giải trình và xử lý sai phạm:

Nếu phát hiện sai sót, cơ quan thuế sẽ yêu cầu doanh nghiệp cung cấp giải trình và đưa ra hướng xử lý.

IV. Hướng dẫn doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ quyết toán thuế

Để quá trình quyết toán thuế diễn ra thuận lợi, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bao gồm:

1. Chứng từ gốc:

• Sắp xếp theo tháng/quý, phù hợp với các bảng kê khai thuế đầu vào, đầu ra.
• Hóa đơn đầu vào/đầu ra kèm phiếu thu, phiếu chi, phiếu xuất/nhập kho, hợp đồng và biên bản thanh lý.

2. Báo cáo đã nộp:

• Tờ khai thuế GTGT, TNCN, TNDN (theo tháng/quý).
• Báo cáo tài chính và quyết toán thuế năm.

3. Sổ sách kế toán:

• Sổ nhật ký chung, sổ cái tài khoản, sổ chi tiết công nợ, quỹ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng.
• Bảng tính khấu hao tài sản cố định, phân bổ chi phí trả trước.
• Báo cáo nhập xuất tồn kho.

4. Hợp đồng kinh tế:

• Sắp xếp hợp đồng đầu vào/đầu ra theo thứ tự thời gian.
• Đính kèm các biên bản nghiệm thu, thanh lý hợp đồng (nếu có).

5. Hồ sơ pháp lý:

• Giấy đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đầu tư, và các công văn liên quan.

6. Đối chiếu và kiểm tra số liệu:

• Đảm bảo số liệu trên hóa đơn, sổ sách và báo cáo thuế khớp nhau.
• Kiểm tra tính đầy đủ của chữ ký trên tài liệu.

>>> Tham khảo thêm về các bước tự quyết toán thuế TNCN online

V. Một số câu hỏi thường gặp về quyết toán thuế

1. Doanh nghiệp có phải quyết toán khi chuyển địa điểm kinh doanh khác quận không?

• Có. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp chưa phát sinh doanh thu thì có thể không cần quyết toán.

2. Cơ quan thuế có kiểm tra định kỳ 5 năm/lần không?

• Không. Việc quyết toán phụ thuộc vào mức độ rủi ro và các trường hợp cụ thể đã nêu ở mục II.

Quyết toán thuế là công việc quan trọng đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị kỹ lưỡng từ chứng từ, sổ sách đến báo cáo tài chính. Hiểu rõ quy định và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý mà còn nâng cao uy tín trong hoạt động kinh doanh.

>>> Trên đây, là những thông tin chi tiết về gói dịch vụ quyết toán thuế TNCN của Viện Kế Toán, nếu quý khách hàng cần thêm thông tin hoặc cần tư vấn thêm có thể liên hệ qua HOTLINE: 0916.636.419.