Thay đổi điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 01/01/2026: Người lao động cần lưu ý gì?

Luật Việc làm 2025, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, mang đến nhiều thay đổi quan trọng trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Trong đó, điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp và thời điểm chi trả là hai nội dung được điều chỉnh rõ ràng, chặt chẽ hơn nhằm bảo đảm tính công bằng và kịp thời hỗ trợ người lao động thật sự mất việc làm. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa quy định mới và cũ, từ đó chủ động chuẩn bị để không bỏ lỡ quyền lợi hợp pháp của mình.

I. Toàn cảnh thay đổi về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp từ 2026

1. Căn cứ pháp lý mới: Luật Việc làm 2025

Từ ngày 01/01/2026, Luật Việc làm 2025 chính thức có hiệu lực, thay thế cho Luật Việc làm 2013. Theo đó, các quy định về bảo hiểm thất nghiệp cũng được thay đổi nhằm phù hợp hơn với tình hình thực tiễn của thị trường lao động và đảm bảo an sinh xã hội.

Đáng chú ý, khoản 1 Điều 38 Luật Việc làm 2025 quy định cụ thể các điều kiện mới để người lao động được hưởng trợ cấp thất nghiệp như sau:

2. Bốn điều kiện chính để được hưởng trợ cấp thất nghiệp từ năm 2026

a. Chấm dứt hợp đồng hợp pháp

Người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc chấm dứt làm việc hợp pháp, tức là không vi phạm các quy định về đơn phương chấm dứt hợp đồng trái luật.

Đồng thời, người lao động nghỉ việc vì đủ điều kiện hưởng lương hưu cũng sẽ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Quy định này nhằm đảm bảo rằng bảo hiểm thất nghiệp chỉ dành cho những trường hợp thật sự mất việc và cần hỗ trợ tìm kiếm việc làm mới.

b. Đáp ứng điều kiện về thời gian tham gia bảo hiểm thất nghiệp

Tùy theo loại hợp đồng lao động, người lao động phải đáp ứng một trong hai điều kiện sau:

• Nếu làm việc theo hợp đồng lao động từ 12 tháng trở lên: Phải đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng trong vòng 24 tháng trước khi nghỉ việc.

• Nếu làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng đến dưới 12 tháng: Phải đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng trong vòng 36 tháng trước khi nghỉ việc.

 Đây là điểm mới quan trọng so với Luật Việc làm 2013, khi luật cũ chưa phân biệt cụ thể theo thời hạn hợp đồng.

Việc bổ sung này cho thấy sự quan tâm đến nhóm lao động hợp đồng ngắn hạn, vốn chiếm tỷ lệ lớn trong các ngành như dịch vụ, sản xuất thời vụ, thương mại điện tử...

c. Nộp hồ sơ đúng hạn

Người lao động phải nộp đầy đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.

Điều này khuyến khích người lao động chủ động làm thủ tục sớm, tránh tình trạng để quá lâu, gây khó khăn trong việc xác minh thông tin và đảm bảo tính kịp thời trong hỗ trợ.

d. Không thuộc các trường hợp bị loại trừ trong 10 ngày làm việc sau khi nộp hồ sơ

Sau khi nộp hồ sơ hưởng trợ cấp, nếu trong vòng 10 ngày làm việc, người lao động thuộc một trong các trường hợp sau thì sẽ không được hưởng trợ cấp:

• Đã có việc làm mới và tham gia BHXH bắt buộc;

• Thực hiện nghĩa vụ quân sự, công an hoặc dân quân thường trực;

• Tham gia khóa học tập có thời hạn từ 12 tháng trở lên;

• Chấp hành quyết định đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;

• Bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, ra nước ngoài định cư;

• Người lao động đã chết.

So với quy định cũ, điểm mới ở đây là rút ngắn thời gian xác định tình trạng "không có việc làm" xuống còn 10 ngày, thay vì 15 ngày như hiện hành.

II. So sánh với điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp trước năm 2026

Theo Điều 49 Luật Việc làm 2013, người lao động đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp khi đáp ứng các điều kiện sau:

• Chấm dứt hợp đồng lao động hợp pháp (không đơn phương trái luật, không nghỉ hưu);

• Đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng trong vòng 24 hoặc 36 tháng (không phân biệt hợp đồng dài hay ngắn hạn);

• Nộp hồ sơ tại Trung tâm dịch vụ việc làm trong vòng 3 tháng;

• Chưa có việc làm sau 15 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ.

Rõ ràng, Luật Việc làm 2025 có một số thay đổi đáng kể:

Những thay đổi trên nhằm nâng cao tính minh bạch, chính xác trong xác định đối tượng được hưởng và giảm thiểu tình trạng lợi dụng quỹ bảo hiểm.

III. Thay đổi thời điểm chi trả trợ cấp thất nghiệp từ năm 2026

Bên cạnh việc thay đổi điều kiện, Luật Việc làm 2025 còn rút ngắn thời gian bắt đầu chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động.

Cụ thể:

• Theo khoản 3 Điều 39 Luật Việc làm 2025, người lao động sẽ nhận trợ cấp từ ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ.

• Trong khi đó, Luật Việc làm 2013 quy định ngày chi trả là từ ngày thứ 16 (khoản 3 Điều 50).

Như vậy, người lao động được rút ngắn 5 ngày chờ đợi, góp phần giải quyết khó khăn về tài chính nhanh hơn khi chưa có việc làm mới.

IV. Người lao động cần làm gì để đảm bảo quyền lợi?

Với những thay đổi nêu trên, người lao động nên:

• Theo dõi thời hạn hợp đồng và quá trình đóng bảo hiểm thất nghiệp, đặc biệt nếu làm việc theo hợp đồng ngắn hạn;

• Chủ động làm thủ tục ngay khi nghỉ việc, không để quá hạn 03 tháng;

• Không nhận việc mới hoặc tham gia BHXH bắt buộc trong vòng 10 ngày sau khi nộp hồ sơ nếu muốn hưởng trợ cấp;

• Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, gồm sổ BHXH, quyết định nghỉ việc, giấy tờ tùy thân...

Nếu có vướng mắc, nên liên hệ Trung tâm Dịch vụ việc làm nơi cư trú hoặc cơ quan BHXH để được hỗ trợ thủ tục nhanh chóng.

V. Kết luận

Từ ngày 01/01/2026, người lao động khi nghỉ việc sẽ phải tuân theo quy định mới về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp theo Luật Việc làm 2025. Những thay đổi này không chỉ siết chặt đối tượng thụ hưởng, mà còn tăng tính chính xác, nhanh chóng trong việc chi trả trợ cấp.

Việc hiểu rõ quy định mới sẽ giúp người lao động chủ động bảo vệ quyền lợi của mình trong quá trình tham gia và thụ hưởng chính sách an sinh xã hội.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói