Hành vi trốn thuế bao nhiêu thì bị xử lý hình sự?

Trốn thuế là một vấn đề nhức nhối trong xã hội, ảnh hưởng lớn đến ngân sách quốc gia và công bằng xã hội. Để hiểu rõ hơn về các hành vi trốn thuế, theo dõi ngay bài viết của Viện Kế Toán- Công ty cung cấp dịch vụ kế toán dưới đây

I. Hành vi trốn thuế gồm những gì?

1. Trốn thuế là gì?

Trốn thuế là hành vi cố ý không thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật nhằm giảm bớt số thuế phải nộp hoặc không nộp thuế. Các tổ chức, cá nhân khi có nghĩa vụ thuế nhưng lại dùng các biện pháp gian lận hoặc bất hợp pháp để làm sai lệch số tiền thuế sẽ bị coi là hành vi trốn thuế.

Ví dụ về trốn thuế:

• Không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ nhằm giảm doanh thu chịu thuế.
• Mua hóa đơn bất hợp pháp để tăng chi phí được khấu trừ hoặc tạo hồ sơ giả để hoàn thuế GTGT.
• Sử dụng hóa đơn không hợp pháp để kê khai sai về nghĩa vụ thuế.

2. Các hành vi cụ thể được coi là trốn thuế

Theo Điều 143 của Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, các hành vi dưới đây được xác định là trốn thuế:

• Không nộp hồ sơ đăng ký thuế, không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp hồ sơ khai thuế sau thời hạn 90 ngày kể từ khi hết thời gian nộp theo quy định.
• Không ghi chép hoặc ghi chép sai lệch các khoản thu nhập trong sổ sách kế toán dẫn đến việc xác định sai số thuế phải nộp.
• Không lập hóa đơn hoặc lập hóa đơn bán hàng, dịch vụ thấp hơn giá trị thực tế để giảm số thuế phải nộp.
• Sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp để kê khai sai hàng hóa đầu vào, làm tăng số thuế được hoàn hoặc giảm số thuế phải nộp.
• Khai sai thực tế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu nhưng không khai bổ sung sau khi thông quan.
• Không kê khai hoặc kê khai sai về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
• Sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng miễn thuế, không chịu thuế không đúng mục đích nhưng không khai báo việc thay đổi mục đích sử dụng.
• Doanh nghiệp trong thời gian ngừng hoạt động nhưng không thông báo với cơ quan thuế.

Lưu ý quan trọng:
Trong một số trường hợp như nộp chậm hồ sơ khai thuế nhưng không có phát sinh số thuế phải nộp, người vi phạm không bị xử phạt về hành vi trốn thuế.

II. Trốn thuế bao nhiêu thì bị xử lý hình sự?

Hành vi trốn thuế nếu đủ điều kiện sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 200 của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13, sửa đổi năm 2017.

Cụ thể:

• Cá nhân: Trốn thuế từ 100.000.000 đồng trở lên, hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt hành chính trước đó, sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
• Pháp nhân thương mại: Trốn thuế từ 200.000.000 đồng trở lên hoặc từ 100.000.000 đồng nếu đã từng vi phạm hành chính.

Hình phạt bao gồm:

• Phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 4,5 tỷ đồng tùy theo mức độ vi phạm.
• Phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm đối với cá nhân vi phạm nặng.
• Các hình phạt bổ sung như cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề, tịch thu tài sản.

III. Doanh nghiệp trốn thuế bị phạt bao nhiêu?

1. Mức xử phạt hành chính

Theo Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP:

• Phạt từ 1 đến 3 lần số tiền thuế trốn tùy theo mức độ vi phạm.
• Biện pháp khắc phục: Buộc nộp đủ số tiền thuế trốn, tiền phạt và tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước.

2. Mức xử phạt hình sự

• Trốn thuế từ 300 triệu đến dưới 1 tỷ đồng: Phạt tiền từ 500 triệu đến 1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 3 năm.
• Trốn thuế từ 1 tỷ đồng trở lên: Phạt tiền từ 1,5 tỷ đến 4,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 đến 7 năm.

IV. Thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi trốn thuế

Theo Điều 27 Bộ luật Hình sự, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự với tội trốn thuế là:

• 5 năm nếu mức phạt tối đa dưới 3 năm tù.
• 10 năm nếu mức phạt tối đa từ 3 đến 7 năm tù.

V. Câu hỏi thường gặp về trốn thuế

1. Hành vi trốn thuế nào thường gặp ở doanh nghiệp?

• Không xuất hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn khống.
• Khai sai doanh thu và chi phí để giảm thuế phải nộp.

2. Trốn thuế trong lĩnh vực xuất nhập khẩu xử lý ra sao?

• Khai sai số lượng, giá trị hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu.
• Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để trục lợi từ thuế GTGT.

3. Làm thế nào để tránh bị coi là trốn thuế?

• Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về lập và lưu trữ hóa đơn, sổ sách kế toán.
• Kê khai đúng, đủ và nộp thuế đúng hạn.

Hành vi trốn thuế không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây mất công bằng trong xã hội. Do đó, các doanh nghiệp, cá nhân cần hiểu rõ nghĩa vụ thuế của mình để thực hiện đúng, tránh các rủi ro pháp lý không đáng có.

Nếu có thắc mắc hoặc cần hỗ trợ về quy định thuế, hãy liên hệ liên hệ ngay với Viện Kế Toán – Công ty cung cấp dịch vụ kế toán qua HOTLINE: 0916.636.419.