Các hình thức gian lận báo cáo tài chính thường gặp nhất hiện nay
Các doanh nghiệp gian lận báo cáo tài chính nhằm để giấu đi những thông tin xấu và tạo ra một “bức tranh hoàn hảo” cho hoạt động kinh doanh của mình. Tuy nhiên, báo cáo tài chính là một tài liệu quan trọng để các nhà nước xem xét để đưa ra các quyết định về thị trường kinh tế. Do đó, nếu bị phát hiện gian lận, các doanh nghiệp sẽ phải chịu trách nhiệm nặng nề.
Hư cấu doanh thu của doanh nghiệp
Đây là hành vi doanh nghiệp tạo ra số liệu doanh thu sai số với thực tế. Điều này đã phản ánh sai tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Để hư cấu doanh thu, doanh nghiệp sẽ tiến hành lập hóa đơn giả để tạo ra lượt mua ảo. Khi tạo hóa đơn bán hàng giả, hàng hóa sẽ không được đẩy đi hoặc doanh nghiệp sẽ chuyển hàng cho bên phân phối. Sau đó, khi bắt đầu năm hoạt động tiếp theo, doanh nghiệp sẽ ghi nhận giao dịch phát sinh hàng bị trả lại. Hành vi này sẽ dễ dàng “qua mắt” đơn vị Tài chính tiếp nhận.
Doanh nghiệp cũng thực hiện gian lận số liệu doanh thu bằng cách ký hợp đồng “ảo”. Doanh nghiệp sẽ ký kết hợp đồng với các công ty quen biết. Hoạt động này nhằm tăng doanh số tạm thời cho việc mua bán của doanh nghiệp.
Khai toán thuế & nợ không chính xác
Hình thức gian lận báo cáo tài chính này thể hiện doanh nghiệp đang cố tình khai báo sai về thuế hoặc che giấu công nợ. Doanh nghiệp sẽ giảm thiểu số thuế phải nộp bằng cách khai báo các khoản chi không có thật. Điều này sẽ khiến hệ thống tính toán của cơ quan thuế sai lệch.
Doanh nghiệp cũng che giấu nợ bằng cách không công khai, công nhận các khoản nợ đang tồn tại. Khi thực hiện hành vi này, doanh nghiệp sẽ nhìn nhận sai lệch về tình hình tài chính của mình. Song song đó, khai báo nợ không chính xác cũng sẽ khiến doanh nghiệp giảm uy tín về khả năng trả nợ của mình đối với nhà đầu tư, đối tác. Nếu bị phát hiện, doanh nghiệp sẽ chịu các mức phạt do cơ quan tài chính - thuế quy định.
Tài sản doanh nghiệp không được kê khai đầy đủ
Đây là một trong những hình thức gian lận báo cáo tài chính của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp sẽ không báo cáo đầy đủ tài sản thực tế trong báo cáo. Với hình thức gian lận này, doanh nghiệp cũng có thể định giá sai các tài sản của mình. Doanh nghiệp sẽ không giảm giá trị hàng tồn kho (hàng hỏng), không công nhận các khoản nợ khó đòi… Tài sản định giá sai thường là tài sản mua qua hợp nhất kinh doanh, phân loại sai tài sản.
Các chi phí cũng có sự chênh lệch rõ ràng
Doanh thu và các chi phí là mục thống kê quan trọng trong Báo cáo lưu chuyển tiền tệ của Báo cáo tài chính. Khi gian lận, doanh thu hay chi phí sẽ bị ghi nhận sai với thời điểm mà nó phát sinh. Doanh nghiệp sẽ chuyển doanh thu hoặc chi phí của kỳ này sang kỳ kế tiếp hoặc ngược lại. Hành vi gian lận báo cáo tài chính này sẽ giúp doanh nghiệp tự do tăng hoặc giảm thu nhập theo mong muốn.
Các thông tin được tiết lộ có độ chính xác thấp
Nếu thông tin không được cung cấp, khai báo rõ ràng sẽ dẫn đến việc phân tích báo cáo tài chính sẽ bị hạn chế. Các thông tin được khai báo sai có thể là doanh thu, lợi nhuận, tài sản… Hành vi này sẽ được lạm dụng khi gian lận báo cáo tài chính nhằm mang lại lợi ích riêng cho doanh nghiệp và các bên liên quan.
Bên cạnh đó, nếu thông tin không chính xác, sai lệch sẽ khiến cho nhà đầu tư, ngân hàng không nắm được tình hình của doanh nghiệp và khó khăn trong việc đưa ra quyết định. Thậm chí, hành động này sẽ gây tổn hại đáng kể đến các nhà đầu tư, cổ đông, khách hàng…
