Cập Nhật 07 Nhóm Đối Tượng Mới Phải Tham Gia BHXH Bắt Buộc Từ Ngày 01/07/2025

Từ ngày 01/07/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 chính thức có hiệu lực, đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong việc mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội bắt buộc. Cụ thể, có 07 nhóm đối tượng mới sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, mở rộng quyền lợi và trách nhiệm đối với nhiều người lao động hơn trước.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ và chi tiết về các đối tượng mới này, các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực BHXH năm 2025, cũng như cập nhật tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện từ 01/07/2025 theo Luật mới.

1. 07 Nhóm Đối Tượng Mới Phải Tham Gia BHXH Bắt Buộc Từ Ngày 01/07/2025

Theo Điều 2 Luật BHXH 2024, ngoài những đối tượng đã tham gia BHXH bắt buộc theo Luật 2014, bắt đầu từ tháng 7/2025, thêm 07 nhóm đối tượng mới sẽ chính thức thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Cụ thể:

(i) Người lao động làm việc không trọn thời gian

Đây là nhóm người làm việc bán thời gian, theo ca, theo giờ... Nếu mức tiền lương tháng của họ bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu làm căn cứ đóng BHXH, thì sẽ thuộc diện tham gia bắt buộc.

Khác biệt quan trọng: Trước đây, chỉ người ký hợp đồng lao động xác định hoặc không xác định thời hạn, có thời hạn từ 01 tháng trở lên mới thuộc diện bắt buộc. Luật mới đã mở rộng đáng kể.

(ii) Người làm việc theo hợp đồng không mang tên hợp đồng lao động

Tuy không ký kết "hợp đồng lao động", nhưng nếu hợp đồng có nội dung thể hiện mối quan hệ lao động có trả lương, có sự giám sát, điều hành từ bên sử dụng lao động, thì người lao động đó vẫn phải tham gia BHXH bắt buộc.

(iii) Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố

Nhóm này trước đây chỉ tham gia BHXH với chế độ hưu trí và tử tuất. Từ 01/07/2025, họ sẽ được mở rộng tham gia đầy đủ các chế độ BHXH, bao gồm cả chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp...

Lưu ý: Theo Công văn 03/CV-BCĐ năm 2025, dự kiến từ 01/8/2025, sẽ kết thúc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Chính quyền địa phương sẽ rà soát, bố trí lại công việc cho phù hợp và thực hiện chính sách với người không tiếp tục công tác.

(iv) Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh

Chủ hộ kinh doanh (tức chủ doanh nghiệp cá thể, cửa hàng, tiểu thương đã đăng ký kinh doanh) sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc theo quy định cụ thể của Chính phủ.

Trước đây, nhóm này thường chỉ được khuyến khích tham gia BHXH tự nguyện. Quy định mới nhằm đảm bảo quyền lợi tốt hơn cho đối tượng này.

(v) Người quản lý doanh nghiệp và hợp tác xã không hưởng tiền lương

Bao gồm:

• Người quản lý, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước

• Thành viên HĐQT, Tổng Giám đốc, Giám đốc, thành viên ban kiểm soát

• Các chức danh quản lý khác được bầu trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã...

Nếu không hưởng lương, trước đây họ không phải tham gia BHXH. Nhưng từ 01/7/2025, họ cũng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

(vi) Lực lượng dân quân thường trực

Nhóm dân quân tại chỗ được huy động để bảo vệ an ninh trật tự, quốc phòng tại địa phương (thường là ở cấp xã, huyện), sẽ chính thức tham gia BHXH bắt buộc từ tháng 7/2025.

2. Các Hành Vi Bị Nghiêm Cấm Trong Lĩnh Vực BHXH Từ 2025

Điều 9 Luật BHXH 2024 quy định rõ 10 hành vi bị nghiêm cấm nhằm ngăn chặn trục lợi quỹ bảo hiểm và đảm bảo công bằng trong việc thực hiện chính sách BHXH:

1. Chậm đóng, trốn đóng BHXH và bảo hiểm thất nghiệp.

2. Chiếm dụng tiền BHXH hoặc bảo hiểm thất nghiệp.

3. Cản trở, gây thiệt hại đến quyền lợi hợp pháp của người tham gia BHXH.

4. Giả mạo, gian lận hồ sơ BHXH.

5. Sử dụng quỹ BHXH trái quy định pháp luật.

6. Khai thác, truy cập, cung cấp dữ liệu BHXH trái phép.

7. Cung cấp thông tin sai sự thật về BHXH.

8. Thông đồng, bao che hành vi vi phạm pháp luật về BHXH.

9. Cầm cố, thế chấp, mua bán sổ BHXH dưới bất kỳ hình thức nào.

10. Các hành vi trái luật khác.

Người vi phạm có thể bị xử lý hành chính, phạt tiền hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ.

3. Tỷ Lệ Đóng BHXH Bắt Buộc Và Tự Nguyện Từ 01/07/2025

3.1. Đối với BHXH bắt buộc

Tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc từ 01/07/2025 không thay đổi nhiều so với hiện nay, áp dụng cho người lao động và người sử dụng lao động như sau:

Người lao động:

• 8% mức lương làm căn cứ đóng BHXH (vào quỹ hưu trí, tử tuất)

Người sử dụng lao động:

• 14% vào quỹ hưu trí, tử tuất

• 3% vào quỹ ốm đau, thai sản

• 0.5% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

• 1% vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp

Tổng cộng: Doanh nghiệp đóng 18.5%, người lao động đóng 8%, tổng cộng 26.5%.

3.2. Đối với BHXH tự nguyện

Người tham gia BHXH tự nguyện đóng theo mức tự chọn, nhưng không thấp hơn mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (hiện tại khoảng 1,5 triệu đồng/tháng).

• Mức đóng: 22% trên mức thu nhập do người tham gia lựa chọn

• Được Nhà nước hỗ trợ:

  • 30% với hộ nghèo

  • 25% với hộ cận nghèo

  • 10% với các đối tượng khác

Kết Luận

Việc mở rộng 07 nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 01/07/2025 là bước tiến lớn trong chính sách an sinh xã hội, thể hiện rõ mục tiêu “BHXH cho mọi người lao động” mà Nhà nước đang hướng tới.

Tuy nhiên, cùng với đó là trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong việc tuân thủ đúng quy định, không vi phạm các hành vi bị cấm và đảm bảo thực hiện đúng tỷ lệ đóng, đúng đối tượng. Người lao động và doanh nghiệp cần cập nhật kịp thời, rà soát lại hợp đồng, phương thức sử dụng lao động và thực hiện đóng BHXH đúng quy định từ tháng 7/2025 để tránh bị xử phạt.

Nếu bạn cần tư vấn pháp lý chi tiết hoặc hỗ trợ thực hiện thủ tục nhanh chóng, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói