Từ 01/7/2025: Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Cần Biết Gì Về Sửa Đổi Thông Tư 133 Về Chế Độ Kế Toán?

Ngày 20/6/2025, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 46/2025/TT-BTC, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, sửa đổi, bổ sung một số thông tư trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán. Một trong những nội dung trọng tâm của Thông tư 46 là việc sửa đổi Thông tư 133/2016/TT-BTC – văn bản quan trọng hướng dẫn chế độ kế toán áp dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).

Việc sửa đổi này không chỉ giúp linh hoạt hóa cách thức kế toán trong doanh nghiệp nhỏ, mà còn hướng tới chuẩn hóa theo nguyên tắc quản trị tài chính hiện đại, đồng thời tuân thủ Luật Kế toán 2015.

I. Bối cảnh và mục tiêu của việc sửa đổi Thông tư 133

1.1. Bối cảnh

Trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy và tăng cường phân cấp quản lý, ngành tài chính – kế toán cũng cần thích nghi linh hoạt để giảm bớt gánh nặng thủ tục, nhưng vẫn đảm bảo tính minh bạch, chuẩn mực và tuân thủ luật pháp.

Với hơn 97% doanh nghiệp tại Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, việc cập nhật chế độ kế toán cho nhóm đối tượng này là rất cấp thiết, nhằm:

• Phù hợp với quy mô, năng lực và đặc thù vận hành của DNNVV;

• Gỡ khó cho doanh nghiệp trong công tác ghi sổ kế toán, lập báo cáo;

• Hạn chế rủi ro sai sót, tránh bị xử phạt hành chính do sai phạm kế toán;

• Khuyến khích doanh nghiệp tự chủ và xây dựng hệ thống kế toán nội bộ linh hoạt.

II. Nội dung sửa đổi chi tiết Thông tư 133 từ ngày 01/7/2025

Thông tư 46/2025/TT-BTC đã chính thức sửa đổi, bổ sung một số nội dung cụ thể trong Thông tư 133 như sau:

2.1. Về chứng từ kế toán và sổ kế toán

Nội dung trước đây:

Doanh nghiệp nhỏ và vừa được khuyến khích áp dụng các mẫu chứng từ, sổ kế toán quy định tại Phụ lục 3 và 4 của Thông tư 133/2016/TT-BTC.

Điểm mới từ 01/7/2025:

Doanh nghiệp không còn bắt buộc sử dụng mẫu chứng từ, sổ kế toán theo Phụ lục gốc mà được quyền thiết kế, điều chỉnh, bổ sung theo nhu cầu thực tế.

Tuy nhiên, việc điều chỉnh phải tuân thủ nghiêm các nguyên tắc kế toán tại:

• Điều 16 Luật Kế toán 2015 (nguyên tắc lập chứng từ);

• Các khoản 1, 2, 3, 4 Điều 24 Luật Kế toán 2015 (nguyên tắc ghi sổ, kiểm soát, lưu trữ).

Lưu ý quan trọng:

• Các biểu mẫu mới cần đảm bảo phản ánh đầy đủ, trung thực, minh bạch các nghiệp vụ kinh tế;

• Đảm bảo kiểm tra – kiểm soát – đối chiếu được tài sản, nguồn vốn;

• Doanh nghiệp phải ban hành Quy chế kế toán nội bộ nếu có sửa đổi mẫu chứng từ và sổ.

Ví dụ:

• DN hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ online có thể thiết kế mẫu phiếu thu - chi riêng phù hợp với dòng tiền số hóa;

• DN sản xuất có thể bổ sung mẫu sổ theo dõi chi phí phân xưởng nếu thấy cần.

2.2. Về hệ thống tài khoản kế toán

Nội dung trước đây:

Doanh nghiệp áp dụng hệ thống tài khoản kế toán tại Phụ lục 1 ban hành kèm Thông tư 133/2016.

Nội dung sửa đổi:

Doanh nghiệp được phép:

• Sửa đổi tên tài khoản, mã số, kết cấu, và nội dung phản ánh;

• Phải đảm bảo không trùng lặp đối tượng kế toán, và tuân thủ nguyên tắc phân loại kinh tế.

Tuy nhiên, không được làm sai lệch hoặc ảnh hưởng đến các chỉ tiêu trình bày trên báo cáo tài chính.

Ví dụ minh họa:

• Doanh nghiệp có thể thêm tiểu khoản cấp 3 như 6425 – Chi phí vận hành sàn thương mại điện tử (phân nhóm từ tài khoản 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp);

• Hoặc đổi tên 131 thành “Phải thu khách hàng thương mại điện tử” để phù hợp đặc thù ngành.

2.3. Về hệ thống báo cáo tài chính

Quy định cũ:

Báo cáo tài chính theo đúng mẫu Phụ lục 2 ban hành kèm Thông tư 133.

Điểm mới:

Doanh nghiệp được phép:

• Bổ sung thêm chỉ tiêu trong báo cáo tài chính để phù hợp hoạt động thực tiễn;

• Các bổ sung phải tuân thủ Điều 29 Luật Kế toán 2015 (nguyên tắc lập và trình bày báo cáo);

• Phải ghi rõ các thay đổi, bổ sung trong phần thuyết minh báo cáo tài chính.

Trường hợp đặc biệt:

Nếu đặc thù ngành khiến không thể áp dụng đúng Phụ lục 2, doanh nghiệp cần gửi văn bản báo cáo Bộ Tài chính để được hướng dẫn cụ thể.

III. Doanh nghiệp cần thực hiện gì khi sửa đổi?

Để đảm bảo minh bạch, hợp pháp, mỗi doanh nghiệp khi thực hiện sửa đổi, bổ sung các yếu tố kế toán nêu trên phải ban hành Quy chế hạch toán kế toán nội bộ, trong đó nêu rõ:

• Mục tiêu và sự cần thiết của việc thay đổi;

• Trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp trước các quyết định sửa đổi;

• Phạm vi áp dụng, mẫu biểu cụ thể được điều chỉnh.

Nếu không thực hiện thay đổi, doanh nghiệp vẫn có thể tiếp tục sử dụng hệ thống mẫu biểu, tài khoản kế toán và báo cáo tài chính cũ theo Thông tư 133/2016.

IV. Ý nghĩa thực tiễn của Thông tư 46/2025/TT-BTC đối với doanh nghiệp nhỏ

Sự điều chỉnh lần này thể hiện rõ chủ trương:

• Trao quyền chủ động cho doanh nghiệp;

• Giảm áp lực hành chính, phù hợp với mô hình vận hành hiện đại;

• Khuyến khích doanh nghiệp xây dựng hệ thống kế toán chuyên biệt, phản ánh chính xác bản chất hoạt động kinh tế;

• Đồng thời, tăng tính minh bạch trong công bố thông tin tài chính – yếu tố then chốt trong quản trị rủi ro, gọi vốn, thẩm định tín dụng,…

V. Tổng kết

Việc sửa đổi, bổ sung Thông tư 133/2016/TT-BTC thông qua Thông tư 46/2025/TT-BTC có ý nghĩa quan trọng đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đây không chỉ là bước điều chỉnh về mặt kỹ thuật kế toán, mà còn thể hiện xu hướng trao quyền chủ động cho doanh nghiệp trong việc xây dựng hệ thống kế toán phù hợp với thực tiễn hoạt động.

Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với đội ngũ pháp lý chuyên nghiệp của Viện Kế Toán qua HOTLINE: 0916.636.419 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, tận tâm.

Xem thêm các dịch vụ của Viện Kế Toán tại:
>> Dịch vụ kê khai thuế ban đầu;
>> Dịch vụ gỡ rối sổ sách kế toán;
>> Dịch vụ quyết toán thuế TNDN
>> Dịch vụ báo cáo thuế, BCTC cuối năm
>> Dịch vụ kế toán trọn gói